در طبیعت، اسانس ها نقش مهمی را در گیاهان به عنوان حفاظت و ارتباط ایفا می کنند. حفاظت های شیمیایی در این اسانس ها وجو دارد که سبب مقاومت گیاه در برابر عوامل بیماری زا و گیاهخواران می شود . در زمینه ارتباط، گیاه می تواند از یک عامل شیمیایی استفاده کند که در محیط اطراف حرکت کند و ژن های دفاعی گیاهان دیگر را فعال نمادر صنعت، این اسانس ها به طور گسترده مورد مطالعه قرار می گیرند، عمدتاً به دلیل کاربردهای بالقوه آنها به عنوان عواملی که فعالیت های بیولوژیکی را تقویت می کنند. ترکیبات فرار در طول سال ها کاربردهای دارویی متعددی مانند فعالیت های آنتی اکسیدانی، ضد سرطانی، ضد ویروس، ضد میکروبی و ضد التهابی ارائه کرده اند.
مکانیسم ضد میکروبی اسانس ها هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما می توان آن را به نفوذ پذیری آنها به دیواره سلولی میکروارگانیسم ها به دلیل تنوع ترکیبات شیمیایی و هم افزایی آنها نسبت داد. خاصیت آبگریز اسانس ها در دیواره لیپیدهای غشای سلولی و میتوکندری ها عمل می کند و آنها را نفوذپذیرتر می کند، به این ترتیب یون ها و مولکول های حیاتی (لیپیدها، پروتئین ها و اسیدهای نوکلئیک) خارج می شوند و این طریق سبب مرگ میکرو ارگانیسم ها میشوند. به دلیل برهمکنش اجزای آبگریز اسانس ها و غشای سلولی، اسانس ها عموماً بر روی باکتری های گرم مثبت نسبت به باکتری های گرم منفی اثر کمتری دارند.
به عنوان مثال اسانس اسطوخودوس یا لوندر که یکی از محبوب ترین و همه کاره ترین اسانس های مورد استفاده در رایحه درمانی است دارای خواص ضد میکروبی گسترده ای می باشد.
همچنین اسانس میخک و اسانس رزماری اسانس نعناع ،اکالیپتوس چوب صندل علف لیمو و خود اسانس لیمو نیز دارای خواص ضد میکروبی هستند.
خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی اسانس های گیاهان دارویی، تحقیقات آینده را با هدف کاربرد احتمالی این مواد در زمینههای غذایی، دارویی و آرایشی تشویق میکند.
